1. Tổng quan về phạm trù lịch sử và phạm trù vĩnh viễn
Phạm trù lịch sử là những khái niệm hoặc nguyên tắc phản ánh các thuộc tính, mối quan hệ chỉ tồn tại trong những giai đoạn lịch sử nhất định, phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, xã hội và văn hóa cụ thể. Chúng không có tính chất vĩnh viễn và có thể thay đổi hoặc biến mất khi điều kiện thay đổi. Ví dụ, sản xuất hàng hóa được coi là phạm trù lịch sử vì nó chỉ tồn tại trong những giai đoạn mà có phân công lao động xã hội và sự tách biệt kinh tế giữa những người sản xuất.Phạm trù vĩnh viễn là những khái niệm hoặc nguyên tắc có tính chất ổn định, không thay đổi theo thời gian và không phụ thuộc vào điều kiện cụ thể. Chúng phản ánh những thuộc tính hoặc mối quan hệ tồn tại xuyên suốt trong mọi hoàn cảnh lịch sử và xã hội. Ví dụ, giá trị sử dụng của hàng hóa được coi là phạm trù vĩnh viễn vì nó dựa trên thuộc tính tự nhiên của hàng hóa và tồn tại trong mọi phương thức sản xuất.
Việc phân biệt giữa phạm trù vĩnh viễn và phạm trù lịch sử giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất và tính chất của các hiện tượng, từ đó có cách tiếp cận và phân tích phù hợp trong nghiên cứu triết học và khoa học xã hội.
2. Sản xuất hàng hóa là phạm trù lịch sử hay phạm trù vĩnh viễn?
Sản xuất hàng hóa là một phạm trù lịch sử, không phải phạm trù vĩnh viễn. Điều này có nghĩa là sản xuất hàng hóa chỉ tồn tại trong những giai đoạn lịch sử nhất định, khi có đủ các điều kiện kinh tế và xã hội phù hợp.Theo lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, sản xuất hàng hóa ra đời và tồn tại dựa trên hai điều kiện cơ bản:
- Phân công lao động xã hội: Sự phân chia lao động thành các ngành nghề khác nhau, tạo ra sự chuyên môn hóa trong sản xuất.
- Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế của những người sản xuất: Các chủ thể sản xuất độc lập về kinh tế, sở hữu tư liệu sản xuất riêng và sản phẩm làm ra thuộc quyền sở hữu của họ.