1. Nội dung vấn đề cơ bản của triết học gồm mấy mặt?
Vấn đề cơ bản của triết học bao gồm hai mặt, mỗi mặt đều đóng vai trò quan trọng trong việc xác định lập trường và phương pháp luận của các nhà triết học.Mặt thứ nhất của vấn đề cơ bản của triết học trả lời câu hỏi: "Giữa vật chất và ý thức, cái nào có trước, cái nào có sau, cái nào quyết định cái nào?" Đây là câu hỏi nhằm xác định mối quan hệ bản chất giữa vật chất và ý thức, từ đó chia triết học thành hai trường phái chính: chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Chủ nghĩa duy vật khẳng định rằng vật chất là yếu tố có trước và quyết định ý thức, trong khi chủ nghĩa duy tâm cho rằng ý thức hoặc tinh thần là yếu tố căn bản, quyết định sự tồn tại của vật chất.
Mặt thứ hai của vấn đề cơ bản của triết học đặt ra câu hỏi: "Con người có khả năng nhận thức được thế giới hay không?" Câu hỏi này liên quan đến khả năng nhận thức của con người và mức độ chính xác của nhận thức đó. Tùy thuộc vào câu trả lời, triết học được chia thành hai hướng: lạc quan về khả năng nhận thức và hoài nghi về khả năng nhận thức.
2. Mặt thứ hai của vấn đề cơ bản của triết học trả lời cho câu hỏi nào?
Mặt thứ hai của vấn đề cơ bản của triết học trả lời câu hỏi: "Con người có khả năng nhận thức được thế giới hay không?" Đây là một câu hỏi có ý nghĩa không chỉ trong triết học mà còn trong mọi lĩnh vực khoa học và đời sống. Triết học Mác-Lênin, với quan điểm duy vật biện chứng, khẳng định rằng thế giới vật chất tồn tại độc lập với ý thức con người và con người có thể nhận thức được thế giới ấy. Nhận thức là quá trình phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người, thông qua hoạt động thực tiễn và tư duy. Mặc dù nhận thức có thể chưa hoàn thiện và còn nhiều điều chưa biết, nhưng thông qua thực tiễn và nghiên cứu khoa học, con người không ngừng mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh.Thứ nhất, nhận thức là một quá trình phản ánh hiện thực khách quan. Theo quan điểm duy vật, mọi sự vật và hiện tượng đều tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người. Con người thông qua các giác quan và bộ não có thể thu nhận thông tin từ thế giới bên ngoài. Thông qua hoạt động tư duy và thực tiễn, con người phân tích, tổng hợp và đưa ra những tri thức chính xác về các quy luật vận động của tự nhiên và xã hội.
Thứ hai, triết học Mác-Lênin khẳng định rằng nhận thức có thể đạt đến chân lý khách quan. Chân lý được định nghĩa là sự phản ánh đúng đắn bản chất của hiện thực khách quan. Quá trình nhận thức bắt đầu từ nhận thức cảm tính (thông qua giác quan) và phát triển lên nhận thức lý tính (thông qua tư duy trừu tượng). Thực tiễn là tiêu chuẩn cuối cùng để kiểm nghiệm tính đúng đắn của tri thức, đảm bảo rằng những tri thức này không chỉ đúng về mặt lý thuyết mà còn hữu ích trong thực tiễn.
Thứ ba, triết học duy vật biện chứng cũng nhấn mạnh rằng nhận thức của con người là một quá trình không ngừng phát triển. Mặc dù con người có thể chưa nhận thức được mọi khía cạnh của thế giới tại một thời điểm nhất định, nhưng thông qua nghiên cứu và thực tiễn, tri thức sẽ ngày càng hoàn thiện và chính xác hơn. Đây chính là cơ sở để khẳng định khả năng nhận thức không giới hạn của con người.
Thứ tư, việc trả lời câu hỏi về khả năng nhận thức thế giới không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn sâu sắc. Quan điểm lạc quan về khả năng nhận thức thúc đẩy con người không ngừng khám phá, nghiên cứu để làm chủ thiên nhiên và cải thiện đời sống. Ngược lại, quan điểm hoài nghi dễ dẫn đến thái độ thụ động, tiêu cực, cản trở sự tiến bộ của xã hội.
Thứ năm, các thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại là minh chứng rõ ràng cho khả năng nhận thức thế giới của con người. Những phát hiện trong vật lý học, hóa học, sinh học và công nghệ không gian cho thấy con người ngày càng hiểu rõ hơn về các quy luật của tự nhiên, vượt qua những giới hạn nhận thức ban đầu. Những thành tựu này không chỉ khẳng định rằng con người có khả năng nhận thức được thế giới mà còn chứng minh rằng tri thức có thể được áp dụng để cải tạo thế giới, phục vụ lợi ích của nhân loại.