Diễn đàn Học Luật

Lần trước mình có đọc 1 bài của Ls Luân Lê chỉ trích việc giáo trình của Đại học Luật Hà Nội khẳng định án lệ không phải là nguồn luật. Mình xin trình bày ý kiến của mình với vấn đề này ở đây.

Ở Việt Nam chỉ tồn tại khái niệm "nguồn luật", nhưng trong luật học phương Tây có 2 khái niệm: "Sources of Origin" và "Sources of Validity".

Ls Luân Lê có nói Việt Nam đã phải theo xu thế chấp nhận sự hữu ích và thiết thực của án lệ trong hệ thống luật pháp, với viện dẫn về hệ thống luật Anh Mỹ (Common Law).

Tuy nhiên, theo mình, viện dẫn hệ thống Common Law ở đây là không phù hợp. Việc chấp nhận án lệ của VN là gần với hệ thống luật lục địa châu Âu (Civil Law) hơn.

Trong hệ thống Civil Law, án lệ (case law) chỉ là "Sources of Origin", mà không phải là "Sources of Validity". Giá trị của nó vẫn rất lớn, nhưng các thẩm phán không bị cưỡng chế ràng buộc bởi nó. Việc áp dụng án lệ ở VN cũng tương tự như vậy. Chỉ có hình thức án lệ được ban hành thông qua "nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao" (một dạng văn bản quy phạm pháp luật) mới mang tính bắt buộc chung.

Vì thế nếu "nguồn luật" = "Sources of Validity" thì giáo trình của Đại học Luật Hà Nội vẫn không sai.
Mong các luật gia, luật sư cho nhận xét ạ.

​​​​​​​PS: Bài của Ls Luân Lê mà mình nhắc tới: https://www.facebook.com/luatsuluanle/p ... 9059860535

Án lệ, trong pháp luật, thường được coi là một trong những nguồn luật, nhưng không phải là nguồn luật chính thức như pháp luật được lập bởi quốc hội hoặc các cơ quan lập pháp. Án lệ là quyết định của tòa án trong quá trình giải quyết các vụ án cụ thể, và thường được sử dụng như một nguồn tham khảo để giải quyết các vấn đề pháp lý tương tự trong tương lai.

Tùy thuộc vào hệ thống pháp luật của từng quốc gia, án lệ có thể có mức độ ảnh hưởng khác nhau. Trong các hệ thống pháp luật Common Law như ở Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc, và một số quốc gia khác, án lệ có tầm quan trọng lớn và thường được coi là một nguồn pháp luật quan trọng, với các nguyên tắc và quy định được thiết lập thông qua các quyết định của tòa án trong quá khứ.

Tuy nhiên, ở các hệ thống pháp luật Civil Law, như ở Pháp, Đức, và nhiều quốc gia châu Âu khác, vai trò của án lệ thường ít quan trọng hơn. Ở đây, pháp luật thường được lập trình bởi văn bản luật và các quy định được công bố, trong khi các quyết định của tòa án thường chỉ có giá trị pháp lý đối với các bên tham gia trực tiếp vào vụ án đó.

Tóm lại, án lệ thường được coi là một nguồn pháp luật quan trọng trong nhiều hệ thống pháp luật, nhưng vai trò và ảnh hưởng của nó có thể khác nhau tùy thuộc vào nền văn hóa pháp luật và quy định của từng quốc gia.

Án lệ có thể được coi là một nguồn luật trong hệ thống pháp luật Common Law, nhưng không phải trong tất cả các hệ thống pháp luật.

Trong các nước sử dụng hệ thống pháp luật Common Law như Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc và một số quốc gia khác, án lệ được coi là một nguồn luật quan trọng. Án lệ là quyết định của các tòa án trong quá khứ đối với các vụ án tương tự, và thường được sử dụng làm tiêu chuẩn hoặc ví dụ cho các vụ án sau này. Khi một tòa án phải giải quyết một vụ án mới có tính chất tương tự với các vụ án đã được giải quyết trước đó, nó có thể áp dụng nguyên tắc án lệ để đưa ra quyết định.

Tuy nhiên, trong hệ thống pháp luật Civil Law, như ở Pháp, Đức, và nhiều quốc gia khác, án lệ không được coi là một nguồn luật quan trọng như trong hệ thống Common Law. Thay vào đó, các quyết định của tòa án thường chỉ có tác dụng đối với các bên cụ thể trong vụ án đó và không có tác dụng pháp lý rộng rãi đối với các vụ án khác. Trong các hệ thống Civil Law, nguồn luật chính thường là các văn bản pháp luật được lập ra bởi quốc hội hoặc các cơ quan lập pháp khác.